Epidemija korona virusa je izbila u gradu Wuhan u Kini krajem 2019. godine. U roku od nekoliko mjeseci ova je regionalna epidemija prerasla u globalnu pandemiju.
Dok se ljudi u preko 200 zemalja i regija bore protiv bolesti i traže lijek, željeli bismo predstaviti holistički prikaz onoga što možemo naučiti iz pandemije: o našem društvu, modernoj nauci i kulturi, kao i o istoriji.
Nadamo se da će ovaj četverodijelni prikaz pomoći našim čitaocima da shvate da se pandemija ne bi dogodila bez stalnog serviranja pogrešnih podataka od strane Komunističke Partije Kine (1. dio). Ispitujemo i teorije odakle je došao koronavirus (2. dio) i kako je sve počelo (dio 3).
Razumijevanje pandemije u kontekstu kulture i istorije (4. dio), s druge strane, nudi mogućnost da preispitamo naše principe i moralne postulate dok se pripremamo za sljedeće poglavlje istorije.
Slijedi kratak prikaz serije:
1. dio: Vremenski prikaz i analiza
Poglavlje 1: Prikrivanje epidemije u Kini
Poglavlje 2: Hoće li se takva tragedija ponoviti?
2. dio: Misteriozni virus - odakle je došao?
Poglavlje 3: Teorija o porijeklu iz SAD
Poglavlje 4: Teorija o porijeklu iz Kine
3. dio: Misteriozni virus - kako je sve počelo?
Poglavlje 5: Teorija da je virus vještački stvoren
Poglavlje 6: Teorija o prirodnom porijeklu virusa
4. dio: Preispitivanje savremene nauke i vraćanje tradicionalnim vrijednostima
Poglavlje 7: KPK predstavlja neviđen izazov za čovječanstvo
Poglavlje 8: Razmišljanje o drevnoj mudrosti
(Nastavak od 1. dijela)
2. dio: Misteriozni virus - odakle je došao?
Naučnici su otkrili da je virus, niži oblik života, složeniji od onoga što ljudi obično misle. Na primjer, ćelije zaražene HIV-om mogu cirkulisati kroz krv ili međućelijskom tekućinom poput napunjenog oružja i aktivno pucaju na ćelije pored kojih prolaze. Slijedi video o tome kako HIV-om zaražene ćelije napadaju druge stanice.
Novi koronavirus je još složeniji od tipičnog virusa ili njegovog bliskog rođaka, SARS-a iz 2003. godine. Na primjer, otkriveno je da je koronavirus mnogo "inteligentniji" od SARS-a:
1) Desetine puta je sposobniji zaraziti ljude od SARS-a.
2) Ima duži period inkubacije od SARS-a.
3) Ostaje latentan kad naiđe na lijek, ali će se kasnije aktivirati, isto kao i HIV.
4) Pored toga što poput SARS-a napada pluća i druge organe, koronavirus također oštećuje imunološki sistem na način kako to radi HIV.
Puno je zagonetki o koronavirusu na koje naučnici žele da nađu odgovore. U tu svrhu, mnogi pokušavaju utvrditi porijeklo koronavirusa kako bi ga bolje razumjeli i eventualno pronaći lijek za njega.
Izdvojeno je nekoliko teorija. Jedna se teorija odnosi na to odakle je virus krenuo, a druga istražuje kako je virus počeo. Kao što je prikazano na sljedećoj slici, u 2. dijelu ispitujemo mjesto sa kojeg je virus krenuo i ispitujemo argumente u korist valjanosti teorije o njegovom američkom porijeklu (3. poglavlje) odnosno o kineskom porijeklu (4. poglavlje). Treći dio razmatra kako je virus počeo i iznosi argumente u korist teorije kako ga je stvorio čovjek (5. poglavlje) i teoriju njegovom prirodnom porijeklu (6. poglavlje).
Poglavlje 3. Teorija o porijeklu iz SAD
Kao što je već kazano u prvom dijelu, Komunistička partija Kine je blokirala sve moguće kanale putem kojih bi informacije mogle biti dostupne široj javnosti tokom rane faze epidemije. Nakon što KPK više nije mogla sakrivati epidemiju, promijenila je priču i pokušala optužiti SAD za pokretanje epidemije ovog virusa. Primijenjene taktike su uključivale kampanju za dezinformisanje putem društvenih mreža i propagandne članke u državnim medijima. Slijedi nekoliko primjera.
1. Glasnogovornik kineskog ministarstva vanjskih poslova, Zhao Lijian, je optužio američku vojsku da je virus donijela u Wuhan za vrijeme Svjetskih vojnih igara.
Glasnogovornik kineskog ministarstva vanjskih poslova Zhao Lijian je, 12. marta 2020. godine, na Twitteru napisao: „Kada se u SAD pojavio nulti pacijent? Koliko je ljudi bilo zaraženo? Kako se zovu bolnice? Možda je američka vojska donijela epidemiju u Wuhan. Budite transparentni! Objavite svoje podatke! SAD nam duguju objašnjenje!"
U svoj je post uključio video doktora Roberta Redfielda, direktora Centra za kontrolu i prevenciju bolesti, koji je rekao da je kod nekih preminulih od gripe u SAD zapravo kasnije potvrđena smrt od koronavirusa.
Američki State Department je 13. marta pozvao Cui Tiankaija, kineskog ambasadora u Sjedinjenim Državama, i uložio protestnu notu protiv Zhaove teorije zavjere koja sugeriše da bi američka vojska mogla biti ta koja je donijela koronavirus u Wuhan.
David Stilwell, pomoćnik državnog sekretara Biroa za istočnoazijska i pacifička pitanja, je Cui Tiankaiju izrazio "strogo protivljenje" američke vlade po tom pitanju. Portparol State Departmenta je kazao: „Kina pokušava odbaciti kritiku zbog svoje uloge u pokretanju globalne pandemije o kojoj nije obavijestila svet.“
Julian Gewirtz, naučnik sa Harvarda, je za Zhao Lijiana rekao: "Čini se da ovaj mali kadar velikih kineskih zvaničnika ne shvata da su teorije zavjere potpuno samoporažavajuće za Kinu, u trenutku kada Kina želi da bude shvaćena kako daje pozitivan doprinos cijelom svijetu“, navodi se u članku objavljenom u New York Timesu 13. marta, pod naslovom: „Kina širi priču da je američka vojska pokrenula epidemiju koronavirusa“.
2. Autor Larry Romanoff tvrdi da je virus stvoren u američkoj vojnoj laboratoriji u Fort Detrick, Merilend.
Larry Romanoff, samoproglašeni „umirovljeni menadžer konsultant i biznismen“ je, 4. marta 2020. godine, objavio članak na web stranici za provjeru činjenica „Global Research“ tvrdeći da bi američka vojna laboratorija u Fort Detrick, Merilend, mogla da bude mjesto gdje je virus stvoren.
Romanoff u svom članku nije pružio nikakve dokaze, ali je svoj zaključak donio na osnovu činjenice da je laboratorija Fort Detrick zatvorena prošle godine zbog „nepostojanja zaštitnih mjera za sprečavanje curenja patogena“.
Prema ranijem izvještaju New York Timesa, pod nazivom „Istraživanje smrtonosnih mikroorganizama zaustavljeno u vojnoj laboratoriji zbog problema u vezi sigurnosti“, u laboratoriji je nekoliko desetina godina star sistem za tretman otpadnih voda bio oštećen u jakoj oluji u maju mjesecu 2018. godine. Iako je laboratorija postavila novi sustav koji koristi kemikalije za dekontaminaciju svojih otpadaka, inspekcija CDC-a je u junu mjesecu 2019. otkrila nekoliko propusta, što je laboratoriju koštalo registracije i nastavka rada. Ali su glasnogovornica laboratorija potvrdila je da "nije bilo curenja opasnog materijala izvan laboratorije".
Romanoffov članak je kasnije uklonjen iz "Global Research".
3. ChinaXiv je prepisala i objavila članak u kome se tvrdi da je većina drevnih sojeva virusa pronađena u SAD.
ChinaXiv je, 19. februara 2020. godine, objavila prijepis članka koji su objavili Yu Wenbin i drugi (kasnije ažuriran 21. februara), pod naslovom „Dekodiranje evolucije i prijenosa novog koronavirusa i virusne pneumonije (SARS-CoV-2) korištenjem svih genomskih podataka.“
Yu i njegov tim su proučavali 93 sekvence genoma koronavirusa prikupljene u Wuhanu i drugim zemljama, između 24. decembra 2019. i 5. januara 2020. godine. Otkrili su da uzorak sekvenci prikupljen od pacijenta iz države Washington prikazuje najraniji oblik koronavirusa. Nasuprot tome, uzorci prikupljeni od Wuhana predstavljaju kasnije mutiran virus.
Na osnovu toga, mnogi blogeri tvrde da virus nije iz Kine, već da je vjerovatno iz Sjedinjenih Američkih Država.
Pažljivo je ispitivanje pokazalo, međutim, da je pacijent iz države Washington u Yuinovoj studiji 15. januara doputovao natrag u Seattle iz Wuhana, što onda zapravo podrža činjenicu da je epidemija započela u Wuhanu.
Ali zašto onda Yu i njegov tim nisu pronašli rodonačelne tipove virusa u virusnim uzorcima iz Wuhana? Jedan od razloga je to što većina uzoraka od pacijenata nije data na sekvenciranje cijelog genoma. Drugo je razlog to što su kineski zvaničnici, početkom januara mjeseca 2020. godine, izdali tajne naredbe za uništenje ranih uzoraka, kako je opisano u 1. dijelu ovog serijala.
4. Članak na internetskoj stranici Xilu je objavljen 26. januara 2020. godine, pod naslovom "Četiri ključne aminokiseline supstituirane virusom Wuhan, mogu precizno napadati Kineze."
Xilu, jedna od glavnih vojnih web stranica u Kini, je 26. januara 2020. godine objavila članak u kom se tvrdi da su četiri ključne aminokiseline u koronavirusu zamijenjene što mu je omogućilo da precizno napada Kineze. Zato je koronavirus proglašen za američko genetsko oružje.
Članak u Xilu je citirao tekst Hao Peija i drugih iz Centra za biološku sigurnost objavljen u Science China iz u januaru 2020. godine, ali su njihovi nalazi iskrivljeni.
U članku koji je objavio Hao, pod naslovom „Evolucija novog koronavirusa iz trenutne epidemije u Wuhanu i modeliranje njegovog proteinskog šiljka radi rizika za prenošenje na ljude“, se raspravljalo o mutaciji na proteinskom šiljku koronavirusa, ali nije spomenuto ništa u smislu da virus posebno napada Kineze. Kako se virus sada proširio na gotovo 200 zemalja širom svijeta, jasno je da virus pogađa ljude svih nacionalnosti, ne samo Kineze.
5. SAD su 2015. godini financirale projekt kojim je stvoren zarazni i patogeni virus.
Jedan članak pod naslovom „SAD su stvorile novi koronavirusa prije pet godina, a koji može izazvati zaraznu pneumoniju kod ljudi“ se počeo širiti na kineskim društvenim medijima 1. februara 2020. godine.
U članku se tvrdi da je u Sjedinjenim Državama prije pet godina stvoren novi tip koronavirusa koji bi kod ljudi mogao izazvati zaraznu pneumoniju. To se odnosi na rad koji su objavili Ralph Baric i njegove kolege sa Univerziteta Sjeverna Karolina u časopisu Nature Medicine u januaru 2015. godine. Rad je naslovljen „Klaster virusa sličnih SARS-u koji cirkuliše među šišmišima pokazuje potencijal za širenje na ljude.“
Baric i njegov tim su kreirali virus, nazvan SHC014-MA15, koji je bio rekombinant netoksičnog, na ljude prenosivog virusa šišmiša SHC014-CoV i toksičnog, miševima prilagođenog SARS-MA15. Otkrili su da ovaj virus, koji je kreirao čovjek, nosi potencijalni kapacitet kako bi bio iskorišten kao okosnica za generaciju naprednije verziji koja može i izazvati tešku bolest i širiti se među ljudima.
Pomenuti je članak na kineskim društvenim medijima citirao Bariceve radove kao dokaz da se trenutni koronavirus proizvodio u SAD, ali je detaljno ispitivanje pokazalo je da je Shi Zhengli, glavna naučnica Instituta za virusologiju u Wuhanu, također jedan od autora Baricevog rada. Nakon što su SAD kasnije zbog etičkih razloga zaustavile financiranje Baricevog istraživanja, Shi i njen tim su ipak nastavili studiju u Wuhanu.
4. poglavlje: Teorija o porijeklu iz Kine
Kako bi se smanjila svoju odgovornost, KPK je prekršila konvenciju o nazivima za prošlu pandemiju i u saradnji sa WHO nazvala ovaj novi koronavirusa COVID-19, umjesto Wuhanski virus.
Zdrav razum nam govori da bi, gdje god postoji epidemija, trebao postojati izvor virusa i nulti pacijenta. Kad nulti pacijenti putuje, to će usput stvoriti novozaražene. Ako nulti pacijent ostane u jednom gradu, tada će u tome mjestu izbiti epidemija.
Nakon što je izbila epidemija novoga koronavirusa, neki su ljudi sumnjali da je virus nastao u Wuhanu na temelju sljedećih argumenata.
1. U Wuhanu postoji jedina P4 laboratorija u Kini koji tretira najopasnije patogene
Bez obzira je li to slučajno ili ne, jedina laboratorija najvećeg nivoa sigurnosti, BSL-4, u Kini koja rukuje visoko zaraznim patogenima poput SARS-a i drugih koronavirusa nalazi se u središtu izbijanja epidemije, Wuhan.
Laboratorija BSL-4 u Institutu za virusologiju Wuhan je osnovana 2015. godine i certificirana u augustu 2017. godine kao Laboratorija visoko patogenih mikroorganizama. Certifikat laboratorije je izdat 27. novembra 2018. godine.
2. Američka ambasada je 2018. godine upozorila na sigurnosne probleme laboratorije u Wuhanu
Još više zabrinjava podatak da su dvojica diplomata-naučnika iz američke ambasade, pri posjeti laboratoriji 2018. godine, otkrila „neadekvatnu sigurnost u laboratoriji, koja je provodila rizična ispitivanja o koronavirusima kod slijepih miševa“. Njihova otkrića dodatno su potakla ljude da postave pitanje da li je moguće da je virus procurio iz laboratorije.
3. Curenje malih razmjera iz laboratorije u Pekingu 2004. godine
U stvari, ubrzo nakon izbijanja SARS-a 2003. godine, u kineskom laboratoriju CDC BSL-3 u Pekingu je, u aprilu 2004. godine, došlo do nesreće curenja. Nakon što se virus SARS bio inaktiviran, neko od laboratorijskog osoblja je donio virus u redovnu laboratoriju na istraživanje. Budući da inaktivacija nije bila potpuna, virus se nakon toga prenio na još dva člana laboratorije.
4. Simuliranje izbijanja respiratorne epidemije u Wuhanu u septembru 2019. godine
Vlasti su u Wuhanu održale hitnu vježbu za spašavanje na aerodromu Wuhan Tianhe 18. septembra 2019. godine u svrhu uvježbavanja odgovora na epidemiju zarazne respiratorne bolesti.
Ovaj se događaj desio samo nekoliko mjeseci prije izbijanja epidemije koronavirusa, što je podstaklo sumnje da su vlasti Wuhana znale za nedavnu epidemiju već prije mjenog izbijanja.
5. Shi Zhengli sa instituta za virusologiju u Wuhanu je učestvovala u studiji iz 2015. godine koja je stvorila virus koji može zaraziti i razboljeti ljude.
Prethodno spomenuti rad iz časopisa Nature Medicine iz 2015. godine anvodi da je Shi Zhengli bila jedan od koautora, i ona je nastavila istraživanje čak i nakon što su njezini koautori u Sjedinjenim Državama zaustavili istraživanje zbog problema sa financiranjem. Neki se pitaju da li je novi koronavirus nastao iz Shijevih istraživanja.
Upoređujući soj SHC014-MA15, koji je dokumentovan u radu Shi Zhengli s novim koronavirusom u časopisu Nature Medicine, ljudi su odmah primijetili nekoliko sličnosti, uključujući: 1) oba virusa potiču od slijepih miševa; 2) oba su koronavirusi slični SARS-u, na površini imaju slične šiljke bjelančevinama; 3) oba proteinska šiljka na virusu stupaju u interakciju sa ACE2 receptorom na ljudskoj ćeliji da posreduju u njegovom ulasku; 4) i posljednje, ali ne najmanje bitno, oba virusa ciljaju na pluća i respiratorni sistem domaćina, iako je kasnije otkriveno da novi virus cilja skoro na svaki organ ljudskog tijela.
Treba napomenuti da je interakcija između proteina novog koronavirusa i receptora na ljudskim ćelijama poput otvaranja brave ključem. Specifična 3-D konfiguracija proteinskog šiljka, koja se obično naziva S-protein, mora biti tačno komplementarna proteinu receptora na površini ljudske ćelije, kako bi otvorio bravu i ušao u ćeliju.
Drugim riječima, redoslijed i konfiguracija S-proteina novog virusa jedan je od ključnih faktora za utvrđivanje njegovog porijekla.
Ako je novi koronavirus doista derivirani soj virusa SHC014-MA15, tada bi njegova ključna komponenta, S-protein, trebala ostati ista. Ali do sada, nijedan laboratorij nije objavio takve dokaze.
6. Kineski istraživač tvrdi da je virus nastao u laboratoriji u Wuhanu
Drugi argument teorije o curenju iz laboratorije je zasnovan na studiji koju je u februaru 2020. objavio Xao Botao sa Guangzhou univerziteta u Južnoj Kini, na internet stranici pod nazivom Kapija istraživanja.
Xiao je sumnjao da je virus procurio iz centra za kontrolu i prevenciju bolesti (Wuhan CDC) u Wuhanu. To potkrepljuje time da je Wuhan CDC samo 280 metara od mokre tržnice plodova mora. CDC proučava stotine koronavirusa sa šišmiša, uz minimalnu zaštitu, a njegovi su zaposlenici navodno i prije bili napadnuti šišmišima ili izloženi mokraći šišmiša.
Ali, baš kad su mnogi naučnici počeli proučavati događaj o curenju virusa koji je Xiao opisao, on je povukao rad jer „nije bio podržan direktnim dokazima“, navodi se u njegovom intervjuu Wall Street Journalu.
(Nastavlja se)
